Cienie imperium + spotkanie z Karolem Starnawskim i Tomaszem Grzywaczewskim
reż. Karol Starnawski, Polska 2018, 76’

Dokument inspirowany książką Tomasza Grzywaczewskiego „Granice marzeń”, opowiadający skomplikowaną historię państw postsowieckich i ich mieszkańców. Karol Starnawski kieruje kamerę na ludzi uwikłanych w zapomniane już konflikty graniczne powstałe na skutek rozpadu ZSRR. To także gorzki obraz imperialnych zakusów dzisiejszej Rosji, zmierzającej do całkowitego uzależnienia od siebie sąsiadów, a co za tym idzie, utrzymania dawnej strefy wpływów.

Czy można żyć w cieniu imperium? To pytanie niczym bumerang powraca w każdej z trzech przedstawionych w filmie historii. Choć ich bohaterów dzielą setki kilometrów, narodowość i wiek, łączy zbliżone, oparte na strachu doświadczenie, ale też nadzieja na spokojne i lepsze życie. Związek Sowiecki zniknął z map 30 lat temu, ale Aleksiej z Górskiego Karabachu, Timur z Ukrainy i Aleksander z Gruzji wciąż żyją w niepewności, każdego dnia stawiając czoła tytułowym “cieniom imperium”. Opowieści bohaterów pokazują skomplikowaną historię państw postsowieckich oraz ich mieszkańców, którzy wbrew wielkiej polityce starają się odwrócić swój los i podążać za marzeniami o życiu w pokoju.

Pomysłodawcą i współscenarzystą filmu jest Tomasz Grzywaczewski, autor książki „Granice marzeń”. Wyjeżdżając do Górskiego Karabachu w 2015 roku, nie przypuszczał, że już rok później dojdzie tam do niespotykanej od dwóch dekad eskalacji konfliktu. Będąc zimą 2015 roku na froncie pod Donieckiem, nie podejrzewał, że obserwuje pierwszy akt długotrwałej uśpionej wojny. Widział natomiast, jak w cieniu nieustających konfliktów toczy się codzienne życie.

Zarówno książka, jak i film to osobiste historie tych, którzy ćwierć wieku po upadku sowieckiego imperium marzą o normalności, o posiadaniu paszportów, które pozwolą im swobodnie podróżować, o walucie, która ma jakąś wartość, i o reprezentacjach startujących w mistrzostwach i igrzyskach na takich samych prawach jak inni – pod własnymi barwami. A przede wszystkim marzą o pokoju…

Karol Starnawski (ur. 1990) – reżyser i scenarzysta, absolwent reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Autor kilkunastu krótkometrażowych filmów dokumentalnych i fabularnych, m.in.: „Drogi Karolu…”, „Kawaler”, „Przedziały”. Laureat nagród na festiwalach filmowych. Asystent reżysera Jana P. Matuszyńskiego przy świetnie przyjętym filmie „Ostatnia rodzina”. „Cienie imperium” to jego pełnometrażowy debiut dokumentalny.

Tomasz Grzywaczewski – dziennikarz, pisarz i doktorant prawa międzynarodowego, specjalizujący się w postsowieckich państwach nieuznawanych. Redaktor naczelny magazynu „Koncept”. Najmłodszy w Polsce członek prestiżowego amerykańskiego The Explorers Club. Pomysłodawca przedsięwzięć reportersko-podróżniczych, w tym m.in. Long Walk Plus Expedition – wyprawy z Syberii do Indii śladami polskich uciekinierów z gułagu oraz Dead Road 1953-2013 – wyprawy na Transpolarną Magistralę Kolejową, zwaną Drogą Umarłych. Uczestnik wyprawy do Kamerunu „Vivat Polonia 2016” śladami polskiego odkrywcy Stefana Szolc–Rogozińskiego. Autor publikacji naukowych i analitycznych z zakresu prawa międzynarodowego oraz stosunków międzynarodowych. Autor książek „Przez dziki Wschód”, „Życie i śmierć na Drodze Umarłych” (2015) i „Granice marzeń. O państwach nieuznawanych”. Współzałożyciel agencji reportersko-analitycznej Horizon Agency.