Prelekcja przed filmem: Miłosz Stelmach
Polskie tłumaczenie filmu dzięki uprzejmości Festiwalu WATCH DOCS
Libertate
Rumunia, Węgry 2023, 109’
reż. Tudor Giurgiu
obsada: Alex Calangiu, Cătălin Herlo, Ionuț Caras, Iulian Postelnicu, Alexandru Papadopol
Sybin, grudzień 1989 roku. W chaotycznych dniach rewolucji z grudnia 1989 roku, dzięki której obalono system komunistyczny, siedmiogrodzkie miasto staje się miejscem brutalnego ataku na jednostkę milicji, który szybko przekształca się w krwawą konfrontację pomiędzy wojskiem, milicjantami, protestującymi i członkami Securitate.
Podczas desperackiej próby wydostania się z oblężenia kapitan policji Viorel zostaje złapany przez wojskowych i wrzucony do pustego basenu wraz z setkami innych więźniów oskarżonych o działalność terrorystyczną.
W opartym na prawdziwych wydarzeniach filmie Tudor Giurgiu rekonstruuje przebieg wydarzeń w rumuńskim mieście Sibiu podczas rewolucji 1989 roku. Świat, spajany dotąd żelaznym uściskiem dyktatora, z dnia na dzień rozpada się jak domek z kart. Działacze partyjni, oficerowie tajnej policji i generałowie oskarżają się wzajemnie o zdradę. Z Bukaresztu dochodzą informacje o upadku Ceaucescu, w mieście padają pierwsze strzały. Sytuacja wymyka się spod kontroli: nie wiadomo czy bardziej należy bać się dawnych wrogów, czy obecnych przyjaciół. Giurgiu po mistrzowsku oddaje atmosferę wszechobecnej paranoi: w kraju, nad którym kontrolę sprawuje wszechwładna Securitate, podejrzany jest każdy. Kto wygra ten pozbawiony reguł pojedynek? I czyja wersja historii trafi do podręczników?
Nagrody i wyróżnienia:
· Nagroda FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cottbus, 2023
· Nagroda CICAE i nominacja do nagrody Heart of Sarajevo, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sarajewie, 2023
· Nagroda dla najlepszego filmu w konkursie światowym, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chennai, 2023
· Nominacja dla najlepszego filmu, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sofii, 2024
Miłosz Stelmach – filmoznawca, krytyk filmowy, tłumacz. Redaktor naczelny czasopisma o tematyce filmowej „Ekrany”. Adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych, gdzie uczy historii kina. Autor książki „Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino” (2020).
Wydarzenie zorganizowane w ramach Sezonu Kulturalnego Rumunia – Polska 2024-2025.
Sezon Kulturalny Rumunia-Polska 2024 – 2025 organizują rumuńskie Ministerstwo Kultury i Rumuński Instytut Kultury wraz z polskim Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytutem Adama Mickiewicza, przy wsparciu Instytutu Polskiego w Bukareszcie. W trakcie sezonu odbędzie się kilkadziesiąt wydarzeń m.in. wystawienniczych, muzycznych, teatralnych, filmowych i literackich.